Hoe groter de verwarring hoe eerder de oplossing zich aandient. BBB boekte een eclatant succes bij de Provinciale Staten verkiezingen. BBB wist niet alleen sympathie te winnen voor agrarisch Nederland maar ook handig in te spelen op het bestaande ongenoegen over het regeringsbeleid. Woordvoerder mv van der Plas wist geloofwaardig over te komen bij de bevolking. De organisatie op de achtergrond maakt een professionele indruk. Wel met de vraag of men erin slaagt de diverse geledingen in de hand te houden.
Er is huiver bij de gevestigde orde om BBB juichend binnen te halen. De les van Forum voor Democratie, eveneens zegevierend bij een Staten verkiezing, is niet vergeten. Er is weinig over van het Forum. De partij raakte verwikkeld in interne conflicten en een wild om zich heen slaande leiding. Bij de jongste Staten verkiezingen is Forum weggevaagd.
Wat wacht ons bij brede acceptatie van BBB gepaard gaand met het opstappen van het huidig kabinet. Bij de val van Rutte IV, en daarop volgende Tweede Kamer verkiezingen, zou BBB volgens peilingen de grootste partij worden. Wat is dan de opgave voor Nederland? We herinneren ons de Lijst Pim Fortuyn. Daar speelde een breed gedragen populariteit van een kleurrijke leider een grote rol. Pim werd op 6 mei tijdens de verkiezingscampagne 2002 vermoord. Velen herinneren zich de uitvaart, bijgewoond door zittende politici, eindigend in een triomftocht van Rotterdam naar het crematorium in Velsen.
LPF is niet meer. De opheffing vond per 1 januari 2008 plaats.
We moeten terug in de geschiedenis naar 1966 toen d politieke partij Democraten ’66 werd opgericht. Deze partij kende ups en downs. Grote aanhang tot bijna verdwenen maar wel blijvend gebleken. Op het ogenblik is er sprake van een gevestigde partij met een eigen gezicht – liberaal en vooruitstrevend.
Er is een langere ontwikkeling van BBB nodig om te zien wat er zich rond deze partij gaat voordoen. Nemen heethoofden de partij over als BBB niet terstond alle eisen ingewilligd krijgt?
Nederland krijgt, bij spoedige verkiezingen, onvoldoende kans om de tijd voor BBB zijn werk te laten doen.
De huidige coalitie bewoog zich reeds qua zeteltal in een afbrokkelende lijn. In de Tweede Kamer van heden weet de coalitie een beroep te kunnen doen op 77 zetels. De meest recente peiling (28-03-23) van IPSOS bezorgt de coalitie slechts 50 zetels. Het bureau van Maurice de Hond kent op 26-03 het cabinet Rutte IV nog maar 40 zetels toe. De twee bureau’s spreken elkaar tegen maar de kans dat het huidig kabinet bij nieuwe verkiezingen op een meerderheid in de Kamer kan rekenen, lijkt uitgesloten.
Er zal dus iets anders moeten gebeuren om te voorkomen dat BBB de dienst gaat uitmaken. De gedachte daarachter is dat zowel Forum voor Democratie als de Lijst Pim Fortuyn Nederland geen continuïteit en soliditeit konden bieden. Gelet op deze geschiedenis is de kans groot dat BBB geen gelegenheid wordt geboden zichzelf te beproeven en waar te maken.
Wat te doen om BBB nog geen regeringsverantwoordelijkheid op te dringen. Dat valt te realiseren door het huidig kabinet overeind te houden. Er moet dan echter steun van buiten de vier coalitiepartijen ingeroepen worden .
Die steun kan komen van extreem rechts of van het linkse front (PvdA en Groen Links). Het is voor de hand liggend die steun te vragen aan de linkse groepering. Die zijn zeker overtuigd van de noodzaak de Nederlandse landbouw anders in te richten vanwege schadelijk productiemethoden.
Het volgende berust op de laatste IPSOS peiling van 27 maart. De coalitie verwierf daarbij 50 zetels. Voeg daarbij 23 zetels van de gezamenlijkheid PvdA en Groen Links. Dat is nog niet voldoende om over minimaal 75 zetels te beschikken. Die steun kan geboden worden door de Partij voor de Dieren met acht zetels in de laatste IPSOS peiling. Totaal 81 zetels voor een nieuw kabinet.
Ook denkbaar is het vooruit te lopen en thans al deze samenwerking vorm te geven als antwoord op de Provinciale Staten verkiezing. Huidige coalitie plus het Linkse Blok steunen thans op 94 zetels. Dit aangepaste bestaande kabinet heeft zeker tot taak een aantal lang liggende problemen tot een oplossing te brengen. Uiteraard is daar het stikstofbeleid maar ook het schadebeleid in Groningen en niet in de laatste plaats het toeslagen schandaal
Dat is geen eenvoudige opgave zijn want links zal niet zonder tegenprestatie het huidige centrum/rechtse kabinet aan een meerderheid helpen en in stand houden. Er zijn allerlei constructies denkbaar met als meest extreme vorm het opnieuw inrichten van een regering met een aangepast programma inclusief het herschikken van minsterposten. Hier stop ik want er zijn in dit land voldoende staatsrechtgeleerden om dit proces te begeleiden.
In het kort. Het huidig kabinet verkeert in een moeilijke positie. Het kabinet kan twijfelachtig rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer. Ook coalitiepartners geven aan dat het regeerakkoord onvoldoende aansluit bij vandaag de dag. Er zijn voldoende kapers op de kust om het kabinet ten val te brengen. Bij nieuwe verkiezingen zal BBB, volgens de huidige peilingen een belangrijke positie innemen. De geschiedenis leert dat nieuwe groeperingen electoraal de show kunnen stelen maar geen blijvende aanwezigheid in de Nederlandse politiek garanderen.
Een mogelijkheid is de huidige coalitie te handhaven met toetreding van het linkse blok bestaande uit PvdA en Groen Links. Dat zal gevolgen hebben voor het vigerende regeerakkoord en herschikking van ministersposten met zich meebrengen. Mocht het huidig kabinet alsnog vallen dan is er na de verkiezingen een bruikbaar samenwerkingsverband beschikbaar.